ایرج پزشکزاد، نویسنده رمان معروف “دایی جان ناپلئون” در سن 94 سالگی، در لس آنجلس و در تاریخ 22 دی ماه سال 1400 درگذشت.
ایرج پزشکزاد در سال 1306 خورشیدی در تهران به دنیا آمد. او در رشته حقوق تحصیل کرد و به مدت 5 سال به قضاوت در دادگستری ایران مشغول بود اما به گفته خودش این شغل با روحیاتش سازگار نبود و به دنبال راه فراری از آن می‌گشت. پس از اولین فرصتی که پیش آمد استفاده کرد، در آزمون استخدامی وزارت نیروی خارجه شرکت کرد، در آن قبول شد، کار خود در این وزارت را شروع کرد و پس از طی کردن پله‌های ترقی در نهایت به سِمَت مدیر کل روابط فرهنگی رسید.
اما او کی نویسنده شد؟ در حقیقت، پزشکزاد از همان اول به کار مطبوعاتی علاقه داشت، اما در دوران خدمت در وزارت فرصت نوشتن پیدا کرد. در ابتدا او با نام «ا. پ. آشنا» برای نشریات مطالب طنز می‌نوشت.
علاوه “دائی جان ناپلئون”، از آثار پیش از انقلاب او می‌توان به کتاب‌های «حاج مم‌جعفر در پاریس»، «ماشاءالله خان در بارگاه هارون‌الرشید»، «بوبول» و «آسمون ریسمون» اشاره کرد.
پزشکزاد یک سال پس از انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، تهران را به مقصد فرانسه، جایی که پیش از این تحصیلاتش را در آن گذرانیده بود، ترک کرد.
در این دوران هم، رمان «خانوادهٔ نیک‌اختر»، نمایشنامه «ادب مرد به ز دولت اوست» و کتاب‌های «طنز فاخر سعدی» و «حافظ ناشنیده‌پند» را خلق کرد. پزشکزاد در دو کتاب آخر به بررسی طنز در ادبیات کهن فارسی پرداخته است.
