متاورس چیست؟

ما کجا هستیم و به کجا خواهیم رفت؟

28 اکتبر 2021 بود که شرکت فیسبوک اسم خود را به متا تغییر داد! و این باز هم نام متاورس را بر سر زبان‌ها انداخت.

متاورس از دوکلمه متا و یونیورس تشکیل شده است که در مجموع به معنای فراتر از جهان است. متاورس برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد؛ به عقیده برخی متاورس حاصل جاه طلبی متا است و به عقیده برخی دیگر تکامل اینترنت است که ما آن را به عنوان web3  یا web3.0  می‌شناسیم.

در متاورس خطوط بین دنیای مجازی و واقعیت محو می‌شود.

متاورس چیست و مفهوم آن از کجا آمده‌است؟

متاورس کلمه جدیدی نیست و حدود 30 سال است که وجود دارد. منشا آن را می‌توان به کتاب نیل استیونسن با عنوان “سقوط برف” و  رمان نیرومنسر (۱۹۸۴) اثر ویلیام گیبسون  نسبت داد. در کتاب سقوط برف، یک دنیای مجازی سه بعدی متشکل از آواتارهای مردم واقعی ایجاد شده که نویسنده آن را متاورس می‌نامد. این رمان در 1992 نوشته شده است. در رمان نیرومنسر هم کلمه cyberspace (فضای مجازی)، برای اولین بار بکار برده شد.

اگر دیدگاه استیونسن از متاورس برایتان آشناست، به دلیل وجود بازی‌های آنلاین است. مثلا در بازیSecond Life  (2003)، کاربران می‌توانند آواتارهای واقعی درست کنند، با دیگر بازیکنان ملاقات کنند، آیتم‌های مجازی ایجاد کنند، دارایی مجازی داشته باشند و کالاها و خدمات را مبادله کنند.

تجربیات مجازی مثل “زندگی دوم” را می‌توان به عنوان “پیش متاورس” توصیف کرد. چرا پیشوند؟ زیرا آن‌ها در انزوا وجود دارند و هر یک به عنوان جزیره‌های دیجیتالی هستند که ساکنان و دارایی‌های مجازی هرگز نمی‌توانند آن‌جا را ترک کنند. متاورسی که مارک زاکربرگ می‌خواهد ایجاد کند، تجربه مجازی بزرگی نیست بلکه نسخه بعدی اینترنت است.

ما از دسکتاپ به وب و به موبایل رسیده‌ایم و می‌توان گفت پیشرفت قابل توجهی کرده‌ایم. زاکربرگ در نامه اخیر خود به کارمندانش می‌نویسد، این پایان خط نیست! پلتفرم بعدی حتی فراگیرتر خواهد بود – یک اینترنت تجسم یافته که فقط از بیرون به آن نگاه نمی‌کنیم، بلکه می‌توانیم آن دنیا را لمس کنیم، بله! این متاورس است.

ویژگی‌های متاورس چیست؟

اگر قرار باشد متاورس به یک اینترنت تجسم یافته تبدیل شود، پس باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد که آن را از تجربیات واقعیت مجازی مانند “زندگی دوم” جدا کند.

برای دید بهتر، ویژگی‌های متاورس را فهرست ‌کردیم:

• تجربه‌ای در مقیاس انبوه: می‌تواند تجربه ای باشد که دنیای دیجیتال و فیزیکی، شبکه‌ها / تجربیات خصوصی و عمومی و پلتفرم‌های باز و بسته را در برمی‌گیرد.
• قابلیت همکاری داده‌ها: ممکن است در متاورس بتوانید قابلیت همکاری عظیمی از داده‌ها، آیتم‌ها و دارایی‌های دیجیتال، محتوا و … را در هر یک از این بسترها داشته باشید.
• دنیای مجازی سه بعدی
• همزمان است و در زمان واقعی ارائه می‌شود: متاورس یک تجربه زنده است که در زمان واقعی اتفاق می‌افتد
• مداوم: یعنی هرگز حالت تنظیم مجدد، وقفه یا اتمام به خود نمی‌گیرد و نامحدود است.
• تعداد نامحدود کاربر: سقفی از تعداد کاربر در این فضا وجود ندارد
• حس حضور فردی: هر کاربر می‌تواند یک حس فردی از حضور را داشته باشد.

متاورس :یک نمونه خرده فروشی آینده نگر

در عمل، متاورس زمانی وجود خواهد داشت که کاربر بتواند وارد یک مرکز خرید مجازی عظیم شود که تعداد نامعدودی از افراد می‌توانند آن را هم‌زمان تجربه کنند، یک کالای دیجیتال منحصر به فرد را خریداری کند و سپس همان کالای دیجیتالی را چند هفته بعد در داخل آن بفروشد. یک دنیای مجازی کاملاً متفاوت.

ممکن است بعضی‌‌ها بگویند، یک دقیقه صبر کنید! من فیلمی مانند این را دیده‌ام.

فیلم Ready Player One که کتابی نوشته ارنست کلاین بود و توسط استیون اسپیلبرگ کارگردانی شد، ممکن است در حال حاضر بهترین نمونه بصری ما از آنچه که متاورس(از لحاظ مفهومی) نامیده می‌شود، باشد.

با این حال، این فیلم تفاوت‌های اساسی با دیدگاه‌های تخصصی متاورسی که به زودی ساخته می‌شود دارد.

قدرت متاورس در چه چیزی است؟

متاورس توسط اشکال مختلفی از فناوری مانند زیرساخت‌های ابری، ابزارهای نرم افزاری، پلتفرم‌ها، برنامه‌های کاربردی، محتوای تولید شده توسط کاربر و سخت افزار هدایت می‌شود. علاوه بر الزامات فنی، متاورس شامل تجربیات کاربری مختلفی از جمله، اما نه محدود به، سرگرمی، بازی، تجربیات، تعاملات اجتماعی، آموزش و تحقیق خواهد بود.

چه زمانی متاورس اصلی می‌آید؟

سوال این است که چقدر طول می‌کشد تا از پیش متاورس‌های مختلف به سمت متاورس بزرگ و اصلی حرکت کنیم؟ مارک زاکربرگ معتقد است که متاورس تا پایان دهه خواهد رسید، اما می‌تواند خیلی زودتر از این هم اتفاق بیفتد، زیرا عناصر اساسی در حال حاضر وجود دارند.

زیرساخت اینترنت امروزی به تعداد زیادی از مردم اجازه می‌دهد تا در محیط‌های مجازی جمع شوند، مانند زمانی که بیش از 12.3 میلیون بازیکن برای یک کنسرت واقعیت مجازی در Fortnite جمع شدند. زیرساخت کنونی بسیار چشمگیر است، اما احتمالاً برای حمایت از تصورات کارشناسان صنعت متاورس، باید بیشتر تکامل یابد.

ما همچنین سخت افزاری برای ارائه محیط‌های مجازی واقعی و آواتارها به صورت سه بعدی داریم. متا مالک اصلی تولید کننده هدست های واقعیت مجازی است. مایکروسافت از اولین عرضه‌اش در سال 2016 با عینک‌های واقعیت ترکیبی هولولنز پشتیبانی کرده است. علاوه بر این، شایعه شده است که اپل هدست‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی خود را در سال 2022 عرضه خواهد کرد.

می‌توان از همان فناوری‌های نوآورانه‌ای که از زمان پیدایش شبکه بیت‌کوین در ژانویه 2009، صنعت خدمات مالی را مختل کرده است برای فعال کردن تداوم داده‌ها در متاورس استفاده کرد. NFT، نمونه‌ای عالی از چگونگی استفاده از فناوری بلاک چین برای تأیید مالکیت دارایی‌های دیجیتال است و در حال حاضر پلتفرم‌های واقعیت مجازی سه بعدی وجود دارند که از آن بهره می‌برند.

Marc Petit، معاون و مدیر کل Unreal Engine در EPIC Games، اخیراً در مصاحبه ای اظهار داشت که متاورس به «جهان‌های مجازی مشترکی که پایداری را در خود جای داده است» نیاز دارد. این بدان معناست که برای یک تجربه تجاری ایده آل، کاربر باید بتواند با وسایل دیجیتال خود از جهانی به جهان دیگر حرکت کند. نمونه‌ای از آن کفش‌های ورزشی نایک است که وارد دنیای فناوری توکن غیرقابل تعویض (NFT) شده است. این برند به دنبال تثبیت موقعیت خود در دنیای NFT است. نایکی در مسیر حرکت به سمت دنیای متاورس، شرکت RTFKT را هم خرید. همه این فعالیت‌ها خبر از آمادگی نایکی برای ورود به دنیای رمزارزها و البته متاورس دارد.

مثال دیگر، Decentraland، یک جهان کاملاً غیر متمرکز است که رهبر مرکزی‌ ندارد. دیسنترالند یک متاورس (جهان مجازی) غیر‌متمرکز است. این بازی تا حدودی مشابه بازی سکند لایف (Second Life) است؛ اما تفاوت اساسی آن اینست که دیسنترالند مبتنی بر بلاک چین اتریوم است و توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز کنترل می‌شود. از طریق این سازماندهی و رای‌گیری، بازیکنان می‌توانند سیاست‌هایی را که تعیین‌کننده نحوه رفتار جهان است، کنترل کنند. دیسنترالند همچنین دارای ارز غیرمتمرکز خود، MANA است که می‌تواند در صرافی های ارزهای دیجیتال با سایر ارزها مبادله شود.

در آینده، دیسنترالند می‌تواند یکی از جهان‌های غیرمتمرکز باشد که بخشی از متاورس را تشکیل می‌دهد، با دارایی‌های دیجیتال و ارزهایی که بین آن‌ها جریان می‌یابد. به همان شیوه‌ای که پول واقعی و کالاهای فیزیکی توسط افرادی که در کشورهای مختلف زندگی می‌کنند در دنیای واقعی رد و بدل می‌شود.

هیچ کس مالک متاورس نخواهد بود – درست مثل امروز که هیچ‌کس صاحب اینترنت نیست -اما مطمئناً بازیگران مهم زیادی در این فضا وجود خواهند داشت و شرکت‌هایی مانند متا، مایکروسافت، یونیتی، اپیک گیمز، روبلکس و دیگران می‌خواهند در میان آن‌ها باشند. به همین دلیل است که آن‌ها میلیاردها دلار برای تحقق رویای علمی تخیلی سرمایه گذاری می‌کنند.

متاورس ایده‌ای است که اولین بار نویسنده علمی تخیلی نیل استیونسن در رمانش سقوط برف آن را توصیف کرده است و به زودی، به واقعیت تبدیل می‌شود، زیرا بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری شرط می‌بندند که به اندازه اینترنت امروزی – اگر بزرگ‌تر نباشد – خواهد بود. هرکسی که نمی‌خواهد منتظر تجربیات مجازی فردی باشد، می‌تواند به پلتفرم‌هایی مانند Decentraland، Horizon Workrooms یا Roblox بپیوندد تا حداقل ایده‌ای از آینده احتمالی داشته باشد.