فهرست مطالب
ثروتمندترین خانواده جهان طی دو قرن چه کسانی بودند؟ اصولاً ثروت و قدرت ناشی از آن در ذهن ما چه ابعادی دارد؟ صاحب بزرگترین کمپانی جهان؟ مالک کشتیهای تجاری؟ و یا مخترع نسل جدیدی از گوشی های موبایل؟ همهی اینها برای خانوادهی روتشیلد، کسب و کارهای کماهمیتی به شمار میآمدند، چرا که آنان قدرت پشت پردهی دولتهای بزرگ جهان بودهاند.
روتشیلدها چه کسانی هستند؟
روتشیلدها به عنوان یکی از ثروتمندترین و تاثیرگذارترین خانواده ها در تاریخ، به ویژه در حوزه مالی بین المللی شناخته می شود. مایر آمشل روچیلد، متولد 1744، به عنوان اصلیترین فرد در ثروتمند شدن خانواده و تاسیس تجارت بانکی آنها شناخته می شود. او قبل از شروع به بانکداری کار خود را با خرید و فروش سکه های کمیاب و عتیقه آغاز کرد و از روابط خود با شاهزاده ویلیام جسی استفاده کرد. موفقیت مایر با ازدواج او با گوتل اشناپر که مهریه قابل توجهی به همراه داشت بیشتر شد.
ثروت روتشیلد در طول انقلاب فرانسه به طور قابل توجهی گسترش یافت، زیرا مایر از تامین تجهیزات برای ارتش اتریش و واردات منسوجات انگلیسی سرمایه فراوانی به دست آورد. او پنج پسرش را به شهرهای مختلف اروپا (فرانکفورت، ناپل، وین، پاریس و لندن) فرستاد تا بانکهایی را تأسیس کنند و عملاً یک سلسله بانکداری بینالمللی ایجاد کرد. نشان خانوادگی، شامل مشتی است که پنج تیر را در دست دارد، نمادی از اتحاد و قدرت پنج پسرش که با هم کار می کنند.
وصیت مایر سیاست های سختگیرانه ازدواج را در خانواده برای جلوگیری از کاهش ثروت آنها دیکته کرد که منجر به ازدواج های متعدد در بین فرزندان او شد. هر یک از پسران، تجارت بانکی خانواده را در شهرهای مختلف اروپایی تاسیس و گسترش دادند. آنها با مشتریان مهمی از جمله دولت ها و خانواده های سلطنتی سروکار داشتند و در سرمایه گذاری های مالی بزرگ مانند راه آهن و صنعتی شدن شرکت داشتند.
با این حال، به دست آوردن ثروت و قدرت عظیم خانواده نیز موضوع تئوری های توطئه متعدد ، به ویژه در مورد روش های انباشت ثروت و تأثیر آنها بر رویدادهای تاریخی بوده است. علیرغم این اختلافات، روچیلدها نمادی از ثروت و نفوذ مالی عظیم هستند که اغلب به عنوان ثروتمندترین خانواده تاریخ در نظر گرفته می شوند.
زادگاه اصلی آنان آلمان است. آن زمان، یعنی قرن هجدهم نام رسمی آلمان اتحادیه مقدس روم بود. از زمانی که میر امشل در گتوی (محلهی مخصوص یهودیان که مانند شهرک بود) فرانکفورت متولد شد، ستارهی اقبال این خانواده درخشیدن گرفت. نام آنان (rothschild) به زبان قدیم آلمان، معنای سپر پنج پر قرمز میدهد. جملهای معنادار از کتاب تورات که یک نام خانوادگی اصیل را تداعی مینمود.
.
دورانی که قوانین سختگیرانهی مسیحی اجازهی هیچ نوع رباخواری به مردم اروپا نمیداد ، این مایر آمشل بود که از این امتیاز نهایت بهره را برد. بانکی تاسیس کرد و علاوه بر نقد حوالجات، صدور تضمین نامه و تجارت، در را به روی سپردهگذاران و وامخواهان گشود. به تدریج رقم وامها چنان نجومی شد که مهمترین تجار و فئودالهای آلمان با افراد مسلحشان و کیسههای لبریز از سکه و شمش طلا راهی بانک روتشیلد میشدند برای سپردهگذاری و از آن سو این پولها به صورت وامهایی با بهرهی مناسب تحویل متقاضیان معتبر چون شاهزادهها میشد.
میر امشل پس از موفقیت در این مرحله، دست به ابتکار عجیبی زد. یعنی اولین شرکت زنجیرهای جهان را بنیاد گذاشت و در حقیقت خود را تکثیر نمود. پنج پسر خود را آموزش داد و با معرفینامه و ثروت عازم پنج نقطهی معتبر اروپا کرد. پسرانش در لندن، پاریس، ناپل، وین و آمستردام مستقر شدند و بانکهایی به ظاهر مستقل اما در حقیقت زنجیرهای به نام روتشیلد دایر نمودند. معاملات بزرگ طلا، عتیقه، املاک و امور مالی بانکهای آنان را چنان ثروتمند نمود که در تمامی آن ممالک لقب اشرافی گرفته و وارد مهمانیها و جلسات دربارهای بزرگ اروپا گشتند. در اتریش، امپراطور هابزبورگ فرانسیس دوم به پنج نسل از این خاندان لقب و نشان اشرافیت بخشید و در انگلستان ملکه ویکتوریا شش نسل از روتشیلدها را با عالیترین نشان اشرافی کشور مفتخر نمود.
جنگهای بزرگ ناپلئونی آغاز شده بود و دولتها نیاز مبرم به پول داشتند. بانک روتشیلد در تمامی ممالک درگیر جنگ دایر بود و از اعطای اعتبار و یا تهیهی جنگافزار و تدارکات نظامی برای ارتش دریغ نداشت. این اقدامات ثروت خانواده را به حد غیرقابل تصوری افزون کرد و تمامی دولتهای اروپایی را بدهکار و وابستهی ایشان نمود. اما چنین تشکیلات وسیعی، نیاز به شبکهی کسب خبر و دانستن اطلاعات به روز داشت. به سرعت شبکهی خبری دقیقی ایجاد شد که در ظاهر نیاز روزنامهها و بنگاههای خبری رسمی را تامین مینمود و در باطن، امنیت اطلاعاتی بانک را تثبیت میکرد. اهمیت این شبکه خبررسانی در آخرین جنگ بزرگ ناپلئونی آشکار شد. ناتان روتشیلد مالک بانک لندن بیصبرانه منتظر پیک محرمانهای بود که خبر نتیجهی نهایی جنگ را با خود حمل میکرد. ناتان، طی سالهای ۱۸۱۳ الی ۱۸۱۵ ،تمام خرج ارتش بریتانیا را تعهد نموده بود و حالا چشم به راه بود ببیند ارباب آیندهی اروپا کیست.
ناپلئون بناپارت، به همراه تمامی لشکرهای زبدهاش در دشت واترلو واقع در بلژیک صفآرایی نموده بود و لشکرهای روس، آلمانی و اتریشی به مقابله با او برخاسته بودند. ناپلئون، سردار همیشه پیروز، این جنگ را چنان باخت که بوی نابودی امپراتوری فرانسه از آن شکست به مشام میرسید. یک گروهبان سابق ارتش بریتانیا، که حامل نتیجه جنگ بود، فقط خدا میداند به چه وسیله و با چه ترفندی، از کانال مانش گذشت و وارد دفتر لرد روتشیلد شد و گفت :« جناب لرد، اروپا آزاد شد، تمام سربازان فرانسوی در واترلو قتل عام شدند.» و این خبری بود که در سراسر بریتانیا تنها لرد روتشیلد از آن مطلع بود، پس تصمیم گرفت این امتیاز را بیست و چهار ساعت برای خود نگه دارد و سپس شاه و دربار انگلستان را از شکست ناپلئون و رهایی انگلستان از محاصرهی دریایی مطلع کند.
کارگزاران بورس لندن صبح آن روز مشاهده نمودند که بانک روتشیلد اقدام به فروش گستردهی سهام نموده است. ابتدا زمزمهها شروع شد و سپس کل سهامداران موضوع را چنان تفسیر نمودند که حتماً ناپلئون جنگ را برده و انگلیس به خاک سیاه نشسته است. سهام دولتی چنان سقوط کرد که همگی فروشنده شدند، در آخرین ساعت بانک روتشیلد شروع به خرید سهامهایی کرد که به یک سوم قیمت فروخته میشدند. سپس خبر شکست فرانسه در روزنامهها منتشر شد و با همین ترفند در نیم روز بانک روتشیلد مالک مهمترین بخش سهام در بورس لندن گردید.
دولت لندن که پس از پانزده سال تحمل محاصره و جنگهای دریایی پرهزینه، نیمهورشکسته بود، در همان سال از ناتان میر روتشیلد تقاضای ۹/۸ میلیون پوند وام نمود. رقمی که امروزه حداقل هفده میلیارد پوند برآورد میشود.
سیاست کلی روتشیلدها
سیاست کلی روتشیلدها رازداری بود. هرگز غریبهای به مدیریت بانک منصوب نمیشد. از میزان ثروت، ذخیرهی طلا و معاملات بزرگ احدی باخبر نبود، جز فرزندان روتشیلد. ثروت کلان آن خاندان، آنها را بهصورت پادشاهان بیتاجوتخت کل اروپا درآورده بود. کاخهای افسانهای آنان با عتیقههایی بیقیمت تزئین شده بود و حضور آنها در موسسات خیریه و امور عامالمنفعه با تبلیغات برابر با شاهزادگان به ملتها اطلاع داده میشد.
برخی مورخین خاندان روتشیلد را یکی از عوامل مهم صنعتی شدن اروپا میدانند. سرمایهگذاری آنان در راه آهن، صنایع، کشتیرانی و تحقیقات صنعتی سرعت پیشرفت در قارهی سبز را تضمین نموده بود.
دایرهی نفوذ آنان از مرزهای اروپا فراتر میرفت و حتی دولت آسیایی ژاپن، در هنگام جنگ با روسیه، وامی به ارزش ۱۱ میلیون پوند از آنان گرفت که اصل و فرع آن را طی شش سال مسترد نمود.
شهرت مالکان بانک به حدی بود که هنگامی که کارل فون روتشیلد با پاپ گرگوری شانزدهم دیدار کرد، بر خلاف رسم هزار سالهی واتیکان دست پاپ را نبوسید و این امر چنان عجیب و غیر عادی بود که همراهان پاپ از شدت تعجب با چشمان گرد شده به یکدیگر خیره شدند، چراکه حتی پادشاهان اروپا طبق پروتکل دقیق واتیکان، موظف بودند هنگام دیدار با پاپ، خم شده و بر دستانش بوسه زنند.
میزان ثروت خانواده روتشیلد چقدر است؟
طی دویست سال، یکصد چهرهی مشهور در سطح ملی، یا قارهای در این خاندان ظهور کرد که بیشترین تعداد افراد مشهور در یک خانواده به حساب میآید. خاندان ثروتمند روتشیلد، امروزه با گسترش به شرق و غرب اروپا، در مهمترین بانکها و صنایع جهان دست دارند و هنوز هیچکس نمیداند مجموع ثروت این خانواده چقدر است، تنها حدس و گمان اقتصاددانان مطلع این است که مجموع دارایی آنان، از تولید ناخالص داخلی دو غول صنعتی جهان یعنی فرانسه و انگلستان بیشتر است.
هم اکنون روتشیلدها چه میکنند ؟
دیوید مایر د روچیلد ( روتشیلد ) ، یکی از اعضای خانواده مشهور روتشیلد، یک فعال برجسته محیط زیست است که توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شده است. دیوید با ثروت خانواده ای که بین 300 تا 400 میلیارد دلار تخمین زده می شود، به عنوان جوانترین وارث میراث روچیلد، موقعیت ممتازی را به خود اختصاص می دهد و ثروت و نفوذ عظیمی را که خانواده در طول قرن ها جمع آوری کرده است را به نمایش می گذارد.
علیرغم پیشینه ممتاز دیوید، اشتیاق دیوید به علم و طبیعت او را به انجام اکسپدیشن های چالش برانگیز، از جمله عبور از مناطق قطب جنوب و قطب شمال، سوق داد. او با الهام از این تجربیات، آژانس Myoo را برای حمایت از کسبوکارهای پایدار تأسیس کرد و The Lost Explorer را ایجاد کرد، یک نام تجاری که آگاهی زیست محیطی را ترویج میکند. تعهد دیوید به عناوین زیست محیطی و رویکرد نوآورانه او برای پایداری، او را به چهره ای پیشرو در مبارزه با تغییرات آب و هوایی تبدیل می کند.
مستندهای تاثیرگذار دیوید، مانند «زمین بازی» و «سفر زیست محیطی: هزینه واقعی زندگی»، مسائل مهم جهانی را روشن می کند. او همچنین Plastiki، یک کشتی پایدار ساخته شده از بطری های پلاستیکی بازیافتی را برای افزایش آگاهی در مورد آلودگی پلاستیکی ساخت. علاوه بر این، مشارکت دیوید در صنعت سرگرمی و ملاقات اخیر او با آنجلینا جولی، تعهد او به اهداف محیطی را برجسته می کند. به طور کلی، دستاوردهای چشمگیر او همچنان الهام بخش تغییرات برای آینده ای بهتر است.
خانواده روچیلد ( روتشیلد) همچنان در فعالیتهای تجاری، فرهنگی و بشردوستانه با مشخصات محتاطانهتری نسبت به گذشته فعال هستند. فعالیت های آنها شامل خدمت به عنوان مشاور دولتی در امور مالی و اقتصادی، شرکت در مجامع اقتصادی بین المللی و اتاق های فکر، و تأثیرگذاری بر سیاست ها از طریق بشردوستی در زمینه هایی مانند حفاظت از محیط زیست، هنر و آموزش است. خانواده رویکرد محافظهکارانهای نسبت به افشاگریهای عمومی در مورد نقشهای خود دارند و با ترجیحات تاریخی خود برای حفظ حریم خصوصی همسو میشوند. علیرغم ماهیت مخفیانه آنها که منجر به نظریه های مختلف مبالغه آمیز می شود، نقش آنها در سیاست جهانی معاصر کمتر از قرون گذشته برجسته است.