پارچه های ارگانیک و سازگار با محیط زیست

“جنس این لباس چیست؟!” این سوالی است که خیلی از ما موقع خرید لباس می‌پرسیم. ما معمولا به این نکته اهمیت می‌دهیم که لباسی که می‌خریم به سلامت پوست و بدنمان ضرر نرساند. اما آیا می‌دانید لباسِ شما علاوه بر بدن می‌تواند برای محیط زیست هم مضر باشد؟! ضرر به محیط زیست به صورت غیرمستقیم و در درازمدت روی خود انسان هم اثر می‌گذارد. آیا با پارچه های ارگانیک و سازگار با محیط زیست آشنایی دارید؟

همین حالا نگاهی به لباس‌های کمدتان بیاندازید، از فرآیند تولید کدام لباس در کمدتان آگاهید؟! می‌دانید لباس‌تان از چه الیاف یا پارچه‌هایی درست شده است؟ آیا می‌دانید با انتخاب پارچه مناسب می‌توانید سهم به‌سزایی در قبال حفظ محیط زیست داشته باشید؟

شاید برایتان جالب باشد که بدانید امروزه حتی از آناناس هم پارچه تهیه می‌شود. می‌پرسید آناناس؟! بله درست خواندید.

مد پایدار در مقابل فَست فشن

sustainable fashion یا مد پایدار چندسالی است که در مقابل غول مد سریع یا همان فَست فشن قد علم کرده و سعی دارد برخلاف فست فشن توجه ویژه‌ای به محیط زیست داشته باشد. مد پایدار یکی از جنبه‌های زندگی پایدار است که با شفاف کردن فرآیند تولید، توجه به حقوق کارگران، استفاده از مواد اولیه سازگار با محیط زیست، کاهش گازهای گلخانه‌ای و … سعی در کاهش اثرات منفی صنعت مد در مبحث آلودگی دارد. هر چه باشد صنعت مد یکی از صنایع آلوده‌کننده محیط زیست است.

امروز قصد داریم سراغ پارچه‌هایی برویم که با محیط زیست سازگار هستند تا با خریداری این نوع پارچه‌ها بخشی از وظیفه خود را در حفظ طبیعت و مادرمان زمین انجام دهیم. تا انتها با ما همراه باشید.

پارچه های ارگانیک و سازگار با محیط زیست

در ادامه با 10 پارچه محیط زیستی آشنا خواهیم شد:

• پارچه های ارگانیک: پنبه ارگانیک

پنبه ارگانیک یکی از طبیعی‌ترین پارچه‌های موجود است. بدون سموم و کودهای مصنوعی رشد می‌کند و بدون مواد شیمیایی پردازش می‌شود و یکی از پارچه های سازگار با محیط زیست به شمار می‌آید. پنبه ارگانیک نسبت به پنبه معمولی ، 62 درصد انرژی کمتر و 88 درصد آب کمتری مصرف می‌کند. البته با کمال تعجب، یکی از کثیف‌ترین محصولات زراعی محسوب می‌شود!

• پارچه های ارگانیک: پنبه بازیافتی

این نوع پارچه را می‌توان پارچه پنبه‌ای که به الیاف پنبه تبدیل شده و قابل استفاده مجدد در محصولات نساجی است، تعریف کرد. پنبه را می‌توان از ضایعات پنبه قبل از مصرف (پس از صنعت) و پس از مصرف بازیافت کرد. ضایعات پنبه با دستگاه‌هایی که نخ ها و پارچه را به قطعات کوچکتر خرد می‌کنند، پردازش می‌شود.

پنبه بازیافتی به جلوگیری از اتلاف ضایعات در محل دفن زباله نیز کمک می‌کند.

توجه کنید که تشخیص اینکه آیا پنبه بازیافتی پنبه خالص است یا نه (و در نتیجه می توان آن را کمپوست کرد) دشوار است، زیرا یک لباس را می‌توان به پنبه بازیافتی تبدیل کرد، حتی اگر مخلوط مصنوعی داشته باشد (تا زمانی که این مخلوط 4 درصد یا کمتر باشد).

• پارچه های ارگانیک: کنف ارگانیک

رشد کنف برای خاک مضر نیست و نسبت به پنبه به آب بسیار کمتری نیاز دارد. این ماده «منفی کربن» محسوب می‌شود، به این معنا که CO2 را از جو جذب می‌کند.

از آنجا که فواید کنف بسیار زیاد و رشد آن نسبتا سخت‌تر است، قیمت آن کمی گرانتر از سایر پارچه‌های ارگانیک پایدار می‌باشد.

• پارچه های ارگانیک: لینن ارگانیک

لینن از نظر پایداری تقریباً مشابه کنف می‌باشد. هر دو پارچه فوق‌العاده سبک و قابل تنفس هستند. رشد لینن به کود، آفت‌کش و آبیاری بسیار کمی نیاز دارد. با این حال، بر خلاف کنف، لینن پربازده نیست.

لینن بسیار محبوب است و می‌توان در انواع کالاها از لباس تا ملحفه از آن استفاده کرد.

• پارچه های محیط زیستی: تنسل

تنسل پارچه‌ای نسبتاً جدید است که از خمیر چوب ساخته می‌شود و خواص آن شبیه به ابریشم مصنوعی است. از آنجا که از مواد گیاهی گرفته می‌شود، زیست‌تخریب‌پذیر است. فرآیند ایجاد الیاف تنسل به طور خاص با هدف کاهش تأثیرات محیطی طراحی شده است. در تولید تنسل تنها از یک‌سوم آب مورد نیاز برای تولید ابریشم استفاده می‌شود. همچنین، بیش از 99 درصد آب و حلال‌های مورد استفاده در این فرآیند قابلیت بازیافت دارند! این امر انتشار مواد شیمیایی خطرناک را در محیط اطراف تا حد زیادی کاهش می‌دهد. به علاوه، حلال‌های مورد استفاده در تولید تنسل برخلاف ویسکوز غیر سمی هستند. Tencel بسیار گران، اما بادوام است. از قدیم گفتند هرچقدر پول بدهید همانقدر آش می‌خورید!

• پارچه های محیط زیستی: پلی استر بازیافت شده (rPET)

این ماده اغلب از بطری‌های پلاستیکی دورريز ساخته می‌شوند. این عالیست! یک راه‌حل فوق‌العاده برای مسئله آلودگی پلاستیک. نسخه بازیافتی پلی‌استر بسیار پایدارتر از نسخه تولیدی پلی‌استر است، زیرا فرآیند استخراج نفت که انرژی زیادی می‌خواهد را شامل نمی‌شود. علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف انرژی، انتشار گازهای گلخانه‌ای را نیز کاهش می‌دهد. فرآیند تولید پلی‌استر بازیافتی 35 درصد آب کمتری نسبت به مواد معمولی مصرف می‌کند. قسمتی که بیشترین آب را نیاز دارد، فرآیند رنگرزی است. مشکل پلی استر بازیافتی این است که مانند پلی‌استر معمولی، هنگام شستشو میکروپلاستیک‌ها را در محیط‌زیست آزاد می‌کند. یکی از راه‌حل‌های این مشکل این است که لباس‌های خود را تا حد امکان کمتر بشویید.

• پارچه های محی زیستی: اکونیل

اگر به دنبال جایگزین بهتری از نایلون هستید، Econyl را امتحان کنید. این پارچه از مواد زائد مانند پلاستیک صنعتی و تورهای ماهیگیری ساخته شده است.

توجه داشته باشید که از آنجا که این ماده از پلاستیک ساخته شده است، ممکن است هنگام شستشو، ذرات کوچکی آزاد کند. اكونيل در وسايلی كه نيازی به شستن مكرر ندارند مانند كفش يا كوله‌پشتی پايدارتر رفتار می‌کند. برای مواردی که نیاز به شستشو دارند، سعی کنید از کیسه شستشو استفاده کنید. به این‌ترتیب از ورود میکروپلاستیک به داخل آب جلوگیری می‌کنید.

• پارچه های محیط زیستی: پیاناتکس

چه کسی می‌توانست تصور کند که از برگ آناناس می‌توان پارچه ساخت؟ Piñatex یک جایگزین بسیار پایدار برای چرم است. حالا می‌توان از قسمت‌هایی از آناناس که قبلاً دور ریخته می‌شد، چیزی تولید کرد که بپوشیم!

Ananas Anam شرکتی است که این مواد را در سال 2017 تولید کرد و در حال حاضر با کشاورزان فیلیپین کار می‌کند. در مقایسه با چرم، پیناتکس نیازی به مواد اولیه اضافی برای تولید ندارد و فقط از مواد شیمیایی غیرسمی استفاده می‌کند.

با این حال، خبر بد این است که پیناتکس تجزیه‌پذیر نیست زیرا محصول نهایی حاوی درصدی از نفت است. علاوه بر این، اگر تقاضا برای پیناتکس زیاد شود، نتیجه آن می‌تواند جنگل‌زدایی باشد.

• کومونوس

حتی اگر زیاد طرفدار عنکبوت نیستید، آن‌ها به دلایل مختلف موجودات بسیار مهمی هستند. یکی از آن دلایل پتانسیلی است که ابریشم آن‌ها برای تولید لباس پایدار دارد.

این پارچه ژاپنی از ابریشم عنکبوت مصنوعی و با استفاده از میکروب ها و ژن های ابریشم عنکبوت تولید شده است.

الیافِ کومونوس در عین سبکی و راحتی، پنج برابر قوی تر از فولاد و سخت‌ترین فیبر در طبیعت است. از نظر خواص فیزیکی، اغلب با نایلون و ابریشم مقایسه می‌شود.

این پارچه کاملا زیست‌تخریب‌پذیر است. پایدار و مطابق با اصول اخلاقی ساخته شده است و همانطور که در فیلم ها می گویند، در ساخت این پارچه صفر عنکبوت آسیب دیده است.

• بامبو

بامبو در غالبا در چین و تایوان رشد می‌کند. این ماده در مرحله رشد زیست تخریب پذیر و پایدار است، به همین دلیل مسواک های بامبو بیش از پیش محبوب شده‌اند.

وقتی از پارچه بامبو صحبت می‌کنیم، اغلب به دلیل در دسترس بودن و عملکرد بالای بامبو، حس می‌کنیم که باید دوستدار محیط زیست باشد. این گیاه بسیار سریع رشد می‌کند ، فوق‌العاده مقاوم است و مقدار زیادی آب را ذخیره می‌کند!

اما داستان به همین جا ختم نمی شود. اکثرا بامبو با استفاده فرایندهای نسبتاً شیمیایی و پر آب تبدیل به پارچه می‌شود. درست است که پارچه بامبو می‌تواند با فرایندهای پایدارتری تولید شود، اما این نوع پارچه‌ها بسیار نادر هستند.

احتمالاً بهترین کار این است که از بامبو در لباس خود اجتناب کنید مگر اینکه بدانید چگونه ساخته شده است.

تعداد پارچه‌های سازگار با طبیعت بیشتر است اما در این مقاله سعی کردیم مهم‌ترین آن‌ها را برای شما بیان کنیم. امیدواریم با خواندن این مقاله گامی مهم در جهت آگاهی و بهبود محیط زیست برداریم.